Prostat Kanseri

Prostatit Nedir?

Prostatit kelime anlamı olarak prostat bezinin inflamasyonu olsa da geleneksel olarak üriner sistem semptomları, enflamasyon, prostat kökenli ağrı ve etiyopatogenezi tam olarak anlaşılamayan klinik tabloyu ifade etmek için kullanılmaktadır. Tüm yaş gruplarında %8-14 oranında saptanan prostatitler 50 yaş altında en sık, 50 yaş üzerinde ise benign prostat hiperplazisi (BPH) ve prostat kanseri sonrası üçüncü sıklıkta tanı konulan üriner sistem hastalığıdır.

Prostatit klinikte sık karşılaşılan durumlardandır. Hastalar ilk olarak idrar analizi, idrar kültürü, sitoloji ve üroflowmetri ile incelenmelidir. Bakteri gösterilmezse dört kap testi ile lokalizasyon çalışması yapılmalıdır. Kronik pelvik ağrı sendromu (Kategori III) hastalarının kronik hastalar olduğunu unutmamak gereklidir. Bu hastalarda hastalığın yaşam kalitesi üzerine etkisinin miyokard enfarktüsü (kalp krizi) veya Crohn hastalığı gibi kronik hastalıklarla benzerlik gösterdiği bilinmelidir. Hastaların yarısında majör depresyon kriterleri de bulunmaktadır. Geleneksel tedavi yöntemlerine cevap vermeyen olgularda psikolojik danışma hizmetleri ve algoloji bilim dalları ile ortak yaklaşımlar akılda tutulmalıdır.

Kategori I. Akut Bakteriyel Prostatit

Birden yükselen ateş, titreme, bel ve perineal ağrı, irritatif üriner semptomlar, üriner retansiyon, artralji ve kas ağrısı ile karakterizedir. Rektal muayenede prostat hassas, sıcak, endüre ve serttir. Apse olursa fluktuasyon alınabilir. Gram negatif bakterilerin oluşturduğu septik tablo da gelişebilir.Tedavide parenteral, tercihen ikili antibiyotik ve hidrasyon esastır. Ateşsiz geçen 48 saatten sonra tedavi uygun oral ajanla 4 haftaya tamamlanmalıdır. Üriner retansiyon varsa en akıllıca seçim suprapubik sistostomi ile drenajdır. Apse varlığında iğne veya daha iyisi perineal insizyon ile drenaj gerekecektir.

Kategori II. Kronik Bakteriyel Prostatit

Akut prostatit etkeni olabilen bakterilerin oluşturduğu akut olmayan prostat enfeksiyonudur. İrritatif ve obstrüktif üriner belirtilerle seyredebilir. Prostatik masaj ile alınan kültürlerde üreme görülecektir. Septik tablo, muayenede duyarlılık yoktur. Tedavide esas, prostatik sıvıya en fazla geçen antibiyotikler ile alışılmış sürelerden daha uzun (3 aya kadar çıkabilir) antibakteriyel ajan verilmesidir. Bunlar içinde trimetoprim-sulfametoksazol, sadece trimetoprim, indanil karbenisilin, doksisiklin ve kinolon grubu antibiyotikler sayılabilir. Bunun yanında prostatik masaj yardımcı olabilir. Çok semptomatik hastalarda cerrahi de bir seçenek olabilir.

Kategori III. Kronik Pelvik Ağrı Sendromu

Kategori IIIA (Kronik Nonbakteriyel Prostatit) ve Kategori IIIB (prostadynia) prostatit arasında belirti olarak çok ayırt edici özellik yoktur. Bu hastalarda perineye, suprapubik bölgeye, penise, testislere, kasığa ve sırta vuran ağrı belirgindir. Ejakülasyon öncesinde veya sonrasında ağrı olabilir. İrritatif ve obstrüktif işeme semptomları çoğu hastada mevcuttur. Sayılan bu belirtiler hastanın yaşam kalitesini önemli ölçüde etkiler. Rektal muayenede, bazı hastalarda görülebilen prostat ve periprostatik dokulardaki hassasiyet dışında anormal bir bulgu yoktur. Bu iki alt kategori arasındaki fark prostatik masaj sonrasında alınan örneklerdeki inflamatuvar hücre sayısıdır. Bu grup hastalarda en çok suçlanan ajanlardan biri de Chlamydia Trachomatis’tir. Kategori IIIA tedavisinde uzun süreli antibiyotik tedavisi, alfa blokör ajanlar, antienflamatuvarlar ,fitoterapi, cerrahi ve en son seçenek olarak da mikrodalga ısı tedavisi uygulanabilir. Kategori IIIB tedavisinde ise analjezik-antienflamatuarlar, alfa blokör ajanlar, fiziksel tedavi, cerrahi ve psikolojik destek yer alır.

Kategori IV. Asemptomatik İnflamatuvar Prostatit

Bu kategoride belirti yoktur. Tanı, prostatizm, prostatik spesifik antijen (PSA) yüksekliği veya infertilite nedeniyle başvuran hastaların prostatik masajla alınan örneklerinde, semende veya prostat biyopsilerinde inflamasyona ait bulgular olmasıyla konur. Bu hastalarda semptomatik tedaviye gerek yoktur.

ProstatitTanısı

Kronik prostatit tanısı semptomatiktir. Üç aylık genitoüriner ağrı öyküsü ile idrarda sık sıkışma hissi ve işemede zorlanma belirtileri vardır. Testis, penis, kasık, suprapubik bölge, bel ve cinsel boşalma esnasında ağrı görülebilmesine karşın esas olarak genital, anal ve derin pelvik bölgede ağrı hissedilir.

Sık idrara gitme, gece çok idrara kalkma, acil işeme hissi ve idrar yanması gibi iyi huylu prostat büyümesinde (BPH) görülen şikayetler görülür. İdrar yaparken yanma kronik prostatitte daha fazladır.

Hastalığın tanısında ilk basamak detaylı bir öykünün alınmasıdır. Yakınmaların değerlendirilmesi ile çoğu kez tanıyı koymak mümkün olabilmektedir. Prostatın rektal (makat) yoldan parmakla muayene edilmesi ile çok değerli bilgiler elde etmek mümkündür.

Bu muayene geçici bir süre rahatsızlık hissi verebilmekle birlikte, son derece basit ve zararsız bir yöntemdir.

Genellikle bu aşamada prostatit tanısını koymak mümkün olabilmektedir. Bazı özel durumlarda rektal yolla prostat masajı yapmak ve idrar yolundan gelen sıvının tetkiki gerekebilir. Ayrıca bu masaj öncesi ve sonrasında ayrı ayrı idrar örnekleri alınarak da tetkik yapılması söz konusu olabilir.

Bakteriyel lokalizasyon için laboratuvar tanısı altın standart olan dört kap testi dayanır.

Prostat muayenesi ağrılı mıdır?

Hayır, oldukça basit ve ağrısız bir işlemdir.

Prostatit, prostat kanserine yol açar mı?

Kesin olmamakla birlikte olabilir, 40 yaştan sonra prostatit ve kanser aynı anda bulunabilir. En önemli nokta özellikle ailesel riski olan kişilerde prostatit tespit edilmesi halinde Total PSA ve Serbest PSA testleri ile yakın takip edilmeleri gereklidir.

Prostatit cinsel temas ile eşime geçer mi?

Hayır. Prostatit cinsel temas ile bulaşan bir hastalık değildir. Ancak hastalığın akut tipinde idrar yolu (üretra) enfeksiyonu da (üretrit) prostatite eşlik ediyorsa, bu durumda eşinize bulaşma söz konusu olabilir. Bu durumda doktorunuz sizi uyaracaktır.

Prostatit nasıl tedavi edilir?

Prostatit tedavisinde son dönemlerde yapılan çalışmalar sonucunda ortaya konulan 4 temel tedavi prensibinin uygulanması önerilmektedir:

1. Antibiyotik tedavisi

İltihaba bağlı prostatitlerde uzun süreli antibiyotik tedavisi uygulanır. Hasta kısa süreli antibiyotik tedavisinden ilk zamanlarda fayda görür ancak yakınmaları antibiyotiğin kesilmesi ile yeniden başlar. Bu nedenle akut ya da kronik mikrobik prostatitte antibiyotik tedavisinin 4-6 hafta devam ettirilmesi önem taşır.

2. Alfa reseptör blokörleri

Prostatın yol açtığı tıkanıklıkta prostat bezi yapısında yoğun olarak bulunan düz kas hücrelerinin de rol oynadığı bilinmektedir. Bu ilaçların etkisi bu düz kas hücreleri üzerine olmaktadır. Etkilerinin kısa sürede ortaya çıkması ve kullanıldığı süre içerisinde faydalı olduklarından antibiyotik tedavisinin yanında gerekli görülen hallerde kullanılabilir. Genellikle 3-6 ay süre ile kullanılması önerilir. Günümüzde en çok kullanılan 4 farklı grup ilaç bulunmaktadır. Etkinlikleri farklı değildir. Bu ilaçların yan etkileri (baş dönmesi, meni miktarında azalma, halsizlik vb.) farklıdır. Hastaya en uygun tedaviye bu yan etkiler göz önünde bulundurularak karar verilir.

3. Spazmın giderilmesi

Özellikle kronik prostatitli hastalarda hastaların genital bölgeye uygulanan sıcaktan fayda gördükleri bilinmektedir. Genital sıcak uygulaması amacı ile sıcak oturma banyosu ya da sıcak termofor uygulamaları, muhtemelen pelvik bölge kaslarında da gevşeme yaratarak etkili olmaktadır. Bu uygulamaya rağmen yakınmaları düzelmeyen hastalarda uygulanabilecek diğer bir alternatif yöntem Manyetik Pelvik Taban Stimülasyonu (ExMI) Tedavisidir. Bu tedavi daha çok idrar kaçırma yakınması olan hastaların tedavisinde kullanılmaktaysa da özellikle kronik prostatı olan, antibiyotik tedavisi ve alfa reseptör blokeri kullanmasına rağmen tedaviden fayda görmeyen hastalarda spazmı etkili bir şekilde ortadan kaldıran çok etkili bir tedavi yöntemidir.

4. Stresin giderilmesi

Mekanizması tam olarak bilinmemekle birlikte, özellikle kronik prostatitin kişinin hayatında yaşadığı stresli olaylar karşısında alevlendiği gözlemlenmektedir. Bu nedenle hastanın psikolojik desteğe de ihtiyacı olmaktadır. Özellikle Kronik Pelvik Ağrı Sendromunda tedavi bazen mümkün olmamakta, bu durumda yaşam kalitesinin arttırılmaya çalışılması ve şikayetlere yönelik tedaviler uygulanmaktadır. Bu hastalarda hastaya özellikle yakınmaların artmasına neden olabilecek faktörlerden korunma ile ilgili bilgi verilmektedir.

Prostat iltihabı olan hastalar nelere dikkat etmelidirler?

• Cinsel hayatınızın düzenli olmasına dikkat ediniz.

• İlişki esnasında boşalma ihtiyacı olduğunda kendinizi tutmayınız.

• Vücudunuzu, özellikle ayaklarınızı soğuktan koruyunuz.

• Özellikle soğuk havalarda her akşam 30 dk. süre ile sıcak oturma banyosu yapınız.

• Denizden, havuzdan çıktığınızda mayonuzu kuru bir mayo ile değiştiriniz.

• Soğuk beton vb. zeminlere oturmayınız.

• Alkollü içkilerden uzak durunuz (özellikle bira, şarap).

• Kabız kalmayınız.

• Baharatlı yiyeceklerden uzak durunuz.

• Uzun süre oturmayı gerektiren seyahatlerden kaçınınız.

Prostatit tedavisinden bir süre sonra aynı yakınmalar görülebilir mi?

Evet görülebilir. Özellikle kronik non-bakteriyel prostatitte tüm tedavi yöntemleri ve koruyucu tedbirlere rağmen hastalık iklimsel değişimlerde, bazen de kişinin stresli dönemlerinde ortaya çıkabilir.

Prostat Kanseri

Prostat kanseri dünyada en sık görülen kanserler içerisinde dördüncü sıklıkta görülen kanser olup insidansı ve mortalite oranları ülkeden ülkeye farklılıklar göstermektedir. Yaşla çok kuvvetli ilişkisi vardır.Özellikle 50 yaştan sonra insidans katlanarak artmaktadır. Prostat spesifik antijenin prostat kanseri tanısında kullanılmaya başlanmasından prostat kanseri insidansında dramatik bir artış olmuş bundan sonra da düşmeye başlamıştır. Prostat kanseri riskinin ailevi olarak arttığı gösterilmiştir. Babalarında ya da erkek kardeşlerinde prostat kanseri olan erkeklerin bu kansere yakalanma risklerinin oldukça arttığı gösterilmiştir.

Prostat kanserinde en önemli risk faktörü aile öyküsüdür. Diğer olası risk faktörleri Yaş, ırk (Afro-amerikan olmak), satüre yağlardan zengin beslenme, ağır metallere maruziyet (kadmiyum gibi), sedanter yaşam biçimi ve sigaradır.

Prostat Kanseri Tanısı

Prostat kanseri taramaları parmakla rektal muayene (PRM) ve PSA kullanılarak yapılmaktadır. Genellikle bu taramalarda total PSA seviyesi 2,5-4 ng/ml’nin üzerinde olan ve/veya PRM’de anormallik olan erkeklere transrektal ultrasonografi eşliğinde tru-cut prostat biyopsisi yapılarak prostat kanseri teşhis edilir.

TRUS Eşliğinde Prostat Biyopsisi

Prostat biyopsisi endikasyonları serum prostat spesifik antijen (PSA) değerinin yüksek olması ve/veya parmakla rektal incelemede prostatta kanser şüphesi varlığıdır.

Biyopsi öncesi profilaktik antibiyotik kullanımı hemen tüm ürologlar ve radyologlar tarafından benimsenmiş bir uygulamadır. İlk tercih florokinolon grubu veya trimethoprim-sulfametoksazol olmalıdır. Amerikan Üroloji Derneği ve Amerikan Ortopedik Cerrahlar Akademisi’nin ortak önerisi biyopsiden 1-2 saat önce oral kinolon grubu bir antibiyotik veya parenteral 2 gr. ampisilin (penisilin alerjisi durumunda vankomisin) kullanılması yönündedir.

Biyopsi öncesi rektum temizliği (genellikle lavman şeklinde) oldukça yaygın olan bir uygulamadır. Ancak biyopsi öncesi rektal temizlik yapılıp yapılmaması konusunda kesin karar verdirici bilimsel veriler yoktur ve tercih genel olarak biyopsi yapan kişi ya da kurumun kişisel yaklaşımı ile belirlenmektedir.

Çok yaygın pratik uygulama biyopsi öncesi antikoagülan tedavinin kesilmesi yönündedir. Bu elbette biyopsi sonrası gelişebilecek kanama komplikasyonunu önlemeye yönelik bir tedbirdir. Eğer kesilecekse, trombosit fonksiyonlarını bozmasından dolayı, aspirinin kullanımı biyopsiden 7-10 gün önce durdurulmalıdır. Varfarinin ise girişimden birkaç gün önce kesilmesi yeterli olabilir.

Prostat biyopsisi hasta açısından ağrılı bir işlemdir. Yapılacak her türlü anestezi/analjezi uygulaması, hastanın ağrısını ve sıkıntısını hiçbir anestezik yöntem kullanmamaya oranla, belirgin olarak azaltacaktır. Biyopsi öncesi hastanın anksiyetesini mümkün olduğunca azaltmaya çalışmak ve bu bağlamda hastayı bu konuda detaylı olarak bilgilendirmek yerinde olacaktır.

Altı odak biyopsi tekniği prostat biyopsisinde önemli bir aşama olmakla beraber, zaman içinde yetersiz olduğu anlaşılmıştır. Yapılan çalışmalarda prostat hacmi <50 cc. olan olgularda 12 adet, prostat hacmi >50 cc. olgularda ise 18 adet biyopsi alınması önerilmektedir. Klasik 6 odak biyopsi yerine 12 biyopsi alınması, biyopsi ve radikal prostatektomi piyesinin Gleason skorları arasındaki uyumu arttırmaktadır.Daha fazla sayıda örnekleme yapılan olgularda, ameliyat sonrası Gleason skorunun yükselmesi daha düşük oranda görülmektedir. Bizim güncel uygulamamızda prostat bazis ve orta hattında lateral ve uzak lateral, apekste ise medial ve lateralden olmak üzere ilk biyopside toplam 12 parça alınmaktadır. Transizyonel Zon biyopsisinin ise ilk biyopside değil, tekrarlayan biyopsilerde alınması tercih edilmektedir.

Biyopsi konusundaki tartışmalı konulardan birisi, sistematik biyopsilere ek olarak TRUS görüntüsü ile saptanan şüpheli lezyonlardan da örnekleme yapılıp yapılmaması gerekliliğidir. Sistematik biyopsiye ilaveten hipoekoik lezyonlardan biyopsi alınmasının, kanser yakalama oranını arttırdığına dair veriler vardır. Ancak bu konuda net bir görüş birliği yoktur. Periferik zondaki belirgin hipoekoik lezyona yönelik yapılacak basit ek bir biyopsi alımı yerinde olacak ve tanı değerini artırabilecektir.

İlk biyopsinin kanser açısından negatif gelmesi ve kanser şüphesinin devamı durumunda tekrar biyopsi yapmak gerekli olabilir. İkinci biyopsiden sonra kanser bulma oranı önemli ölçüde azalmaktadır. Tekrarlayan biyopsilerde teknik olarak en önemli fark Transizyonel Zon biyopsilerinin mutlaka alınması gerekliliğidir. Özellikle PSA değeri yüksek ve biyopsileri negatif çıkan hastalarda Transizyonel Zon’un yoğun olarak örneklenmesi önerilmektedir.

Satürasyon biyopsisi bir re-biyopsi tekniğidir ve en az 20-24 parça ile örneklemeyi içeren bir uygulamadır. Genellikle sedasyon altında yapılmaktaysa da, lokal anestezi ile de uygulanabilirliği gösterilmiştir. Satürasyon biyopsisinde zonal anatomiye bakılmaksızın prostatın tamamı örneklenir. Genellikle 2 set negatif biyopsi sonrası yapılır, ancak bu kural değildir ve giderek artan sıklıkta 1 set negatif biyopsi sonrasi da uygulanmaktadır.

Prostat Kanseri Tedavisi

PSA'nin klinik kullanıma girmesi ve hem cerrahi hem de radyoterapi konusunda olan büyük gelişmeler sonrasında; erken evre prostat kanserinin tedavisine yaklaşımda önemli değişiklikler olmuştur.

Yakın izlem: Esas olarak sonuçta hormonal-palyatif amaçlı bir yaklaşımı hedefleyen bir süreçtir. Erken evre prostat kanserinde bu yaklaşım Gleason ≤7,yaşam beklentisi 10 yıldan az veya tedavi istemeyen vakalarda tercih edilmelidir.

Aktif izlem: Yakın izlemin aksine, sonuçta küratif amaçlı yaklaşımı hedefleyen bir süreçtir. Hasta grubu temel olarak yaşa özgü yaşam beklentisi hastalığa bağlı yaşam beklentisinden uzun olan (en az 10 -15 yıl) hastalardır. Bu grupta Gleason ≤7, T1c-T2a, PSA<10 ng/ml hastalar olabildiği gibi; + korsayısı≤2, kor/Ca oranı<%50 olan önemsiz kanserler de katılabilmektedir. Yaşam beklentisi daha uzun olan genç hastalarda çok daha sıkı izlem politikası uygulanmaktadır.

Radikal Prostatektomi

Perineal Radikal Prostatektomi: En eski yöntem olup, zamanımızda uygulayan az kişi vardır. Eşdeğer onkolojik sonuçlarla birlikte daha az morbidite gösterdiği söylenmektedir. Lenfadenektomi ile birlikte yapılamadığından, bu tür riski düşük hastalarda tercih edilmelidir. Obez ve KOAH problemi olanlarda tercih edilebilir. Rektal Yaralanma daha fazla üretral darlık ise daha az görülür. Anatomik olarak prostat apeksine daha iyi yaklaşım ve daha kolay üretral anastomoz yapılması olanaklıdır. Kanama daha azdır. Perianal veya rektal cerrahi geçirenlerde, büyük prostatlarda yapılması tavsiye edilmemektedir. Bölge anatomisine ürologların çok yakın olmamaları ve lenfadenektomi yapılamaması nedeni ile hala çok tercih edilmemektedir.

Retropubik Radikal Prostatektomi: Operasyonun temellerini 1945'te prostata retropubik yaklaşım yapan Millin atmıştır. 1970'li yıllara kadar çok kanlı bir ameliyat olması nedeni ile yaygın olarak yapılmamıştır. O yıllarda Walsh'ın dorsal ven ve santorini pleksusuna cerrahi yaklaşımı değiştiren tekniği ile adeta kullanımında bir patlama yaşanmış ve hala dünyada küratif cerrahi olarak en fazla kullanılan yöntem olmuştur. Zaman içinde gelişen ameliyat tekniği ile hem kanama riski çok azaltılmış hem de sinir koruyucu cerrahi ereksiyon korunabilmiştir. İdeal hasta, temelde 10-15 yıl yaşam beklentisi olan, komorbiditesi az, PSA ≤10ng/ml ve T1c grubu hastalardır. Ama hasta seçiminde temel mantık organa sınırlı olan hastalığı çıkarmaktır. Bu aslında kolay olmayan bir seçim olup, preoperatif nomogramlar, klinik deneyim, hastanın kendi yaklaşımı vb. gibi birçok parametreye dayanır. Hala altın standart tedavi olarak kabul edilen retropubik radikal prostatektomi dünyada bu kadar yapılması ve ciddi cerrahi tecrübe kazanılmış olmasına rağmen, morbidite açısından dikkate alınması gereken bir operasyondur.

Laparoskopik Radikal Prostatektomi: İlk olarak 1991 yılında Schussler tarafından uygulanmış olup, günümüze kadar zaman içinde tekniğinde değişiklikler olmuştur. Hala giderek yaygınlaşan bir tekniktir. Hasta seçimi ve endikasyon kriterleri retropubik radikal prostatektomiden farklı değildir. Öğrenme eğrisi uzun ve ürolojik laparoskopik cerrahi içinde zorluk derecesi yüksek sayılan bir ameliyattır.Temel olarak transperitoneal, extraperitoneal, asendan ve desendan yöntemlerin kombinasyonunun kullanıldığı teknikler vardır. Cerrahi komplikasyon ve onkolojik sonuçlar açısından radikal prostatektomiye göre belirgin fark olmadığı söylenmektedir. Ameliyat süresi 3-4,5 saat arasındadır. Ameliyat sırasında kullanılan kamera sisteminin vasküler ve sinir yapılarını büyüterek göstermesi sayesinde, daha az kanama ve daha iyi anatomik diseksiyon sağladığı iddia edilmektedir. Literatüre göre %15 oranında olan transfüzyon oranı laparoskopik radikal prostatektomide %2-5 civarındadır. Hastanede kalış süresi çok fark etmemesine rağmen kataterin ortalama 5 günde çekilmesi nedeni ile retropubik radikal prostatektomiye belirgin üstünlüğü vardır. Onkolojik sonuçlar açısından hastaların ortalama takip süreleri retropubik radikal prostatektomideki kadar uzun olmasa bile 2. yılda rekürrens oranları %11 civarında benzer bulunmuştur. Optik büyütme avantajına rağmen inkontinans ve ereksiyon problemleri açısından açık cerrahiye göre üstünlüğü saptanmamıştır. Tüm bu sonuçları ile açık cerrahiye eşdeğer olarak görülmekte, dünyada olduğu gibi ülkemizde de bu yöntemi kullanan merkezler artmaktadır.

Robotik Radikal Prostatektomi: Temel olarak laparoskopik cerrahi tekniğinin, bir bilgisayar yardımı ile robot kollar aracılığı ile uygulanmasına dayanır. Sistemin ilk prototipi 2000 yılında FDA onayı alıp, günümüzde Da Vinci Sistemi diye adlandırılan, 4 kollu bir bilgisayar destekli cerrahi sistemine dönüşmüştür. Laparoskopiden cerrahi olarak en büyük farkı cerrahın kullandığı optik sistemin üç boyutlu (3D) olması ve cerrahın yaptığı el hareketlerinin robot kollar tarafından taklit edilmesidir. Laparoskopiye göre öğrenme eğrisi kısa iken, kullanılan ekipman laparoskopi ile kıyas kabul etmeyecek şekilde pahalı ve ayrıca işletme masrafı da yüksektir.Hasta seçimi ve endikasyonu laparoskopik veya açık radikal prostatektomiden farklı değildir. Komplikasyonlar açısından ise; kan transfüzyon oranları laparoskopiye oranla daha azdır. Onun dışında komplikasyon oranları, onkolojik ve fonksiyonel sonuçlar açısından laparoskopik cerrahiden farkı yoktur.

Radyoterapi

1950'lerden beri kullanılan bir tedavi seçeneğidir. Son yıllarda önemli teknolojik ilerlemeler sayesinde doz artışına rağmen morbiditede düşüş sağlanabilmiştir. Günümüzde bu yöntem yerini artık 3D konformal radyoterapiye bırakmaktadır. Zamanımızda erken evre prostat kanserinde tedavide radyoterapinin, retropubik radikal prostatektomiye alternatif olduğu söylenmektedir. Bu konu hakkında kesin hüküm vermek doğru değildir. Çünkü, hem çalışma grupları benzer hastalardan oluşmamakta hem de her iki tedavi seçeneğinin değerlendirilmesindeki son nokta birbirinden farklıdır. Radyoterapi alan hastalar genelde daha yaşlı ve komorbiditesi daha fazla olan hastalardır. Son yıllarda doz artımı ve odaklanmış radyoterapi ile daha iyi kanser kontrolü sağlandığı gösterilmiştir.

Brakiterapi

Temel olarak tümörün içine veya yanına pirinç tanesi kadar boyutlu seed (tohum) denilen radyoaktif madde içeren nesnelerin yerleştirilmesi ile yapılır. İşlem transrektal ultrasonografi ile bir şablon üzerinden yollanan iğneler vasıtası ile transperineal olarak, radyoaktif çekirdeklerin prostat içine yerleştirilmesidir. Düşük riskli hastalarda radikal prostatektomiye alternatif olabilir fakat orta ve yüksek risk grubunda bir üstünlüğü yoktur. Hasta seçiminde hastanın PSA düzeyi, erektil disfonksiyonu, prostat büyüklüğü ve prostatizm yakınmalarının derecesi çok önemlidir.

Kombine Tedaviler

Prostat kanserinin klasikleşmiş hormonal bağlantısına istinaden, radyoterapiye androjen blokajının eklenmesi şaşırtıcı değildir. Amaç radyoterapi öncesi verilip ışınlanacak hücre sayısını azaltmak, prostatı küçültmek, radyasyonla sinerjistik etkisinden yararlanmak olarak özetlenebilir.

Kriyoterapi

Çok düşük ısıların gerekli düzeneklerle doku içine aktarımıdır. Hızlı soğutma ile hücrede dehidratasyon, protein ve lipoprotein hasarı, membran hasarı, hücre patlaması, damarlarda ise endotel hasarı oluşur. Kriyoablasyon hasta grubu radikal prostatektomi olamayan veya olmayan, radyoterapi sonrası lokal nüks veya residüel tümörleri olanlardır.

Yüksek Yoğunluklu Odaklanmış Ses Dalgası (HIFU)

Yoğunlaştırılmış ses dalgaları yollayarak doku ablasyonu yapmaya dayanır. 1993'den beri prostat için kullanılmaktadır. Transrektal prob ile yapılmaktadır.

Metastatik (yayılmış) Hastalıkta Tedavi

Bu tür hastalıkta tedavi hormonaldir. Prostat hücreleri testosteron hormonuna hassastır. Bu tedaviye rağmen hastalık ilerler ve hormon bağımsız hale gelirse çeşitli kemoterapatik ajanlar kullanılmaktadır.